Wikipedia[1] ma doskonałą definicję, która obejmuje większość punktów, które będziemy traktować:

„Prawo autorskie jest prawem stworzonym przez prawo kraju, które przyznaje twórcy oryginalnego utworu wyłączne prawa do jego wykorzystania i rozpowszechniania. Jest to zazwyczaj tylko na ograniczony czas. Prawa wyłączne nie są bezwzględne, lecz ograniczone przez ograniczenia i wyjątki od prawa autorskiego, w tym prawo do uczciwego wykorzystania. Głównym ograniczeniem praw autorskich jest to, że prawa autorskie chronią jedynie oryginalne wyrażanie idei, a nie same idee”.

W momencie, w którym autor umieszcza stempel z imieniem i nazwiskiem w kreacji, automatycznie zastrzega sobie wszystkie prawa do użytkowania, modyfikacji i dystrybucji. To proste. Mimo że w każdym kraju obowiązują szczególne przepisy prawne i zasady dotyczące praw autorskich, większość krajów działa w ramach tych samych praw autorskich, takich jak konwencja berneńska, która uznaje autora z wyłącznymi prawami autorskimi do autoryzacji[2]:

  • prawo do tłumaczenia,
  • prawo do dokonywania zmian i organizacji pracy,
  • prawo do występowania w publicznych utworach dramatycznych, dramatyczno-muzycznych i muzycznych,
  • prawo do publicznego recytowania utworów literackich,
  • prawo do podawania do publicznej wiadomości informacji o wykonaniu takich utworów,
  • prawo do nadawania (z możliwością, że Umawiające się Państwo może przewidzieć jedynie prawo do godziwego wynagrodzenia zamiast prawa do zezwolenia),
  • prawo do zwielokrotniania w jakikolwiek sposób lub w jakiejkolwiek formie (z możliwością, że Umawiające się Państwo może zezwolić, w niektórych szczególnych przypadkach, na zwielokrotnianie bez zezwolenia, pod warunkiem że zwielokrotnianie nie stoi w sprzeczności z normalnym wykorzystaniem utworu i nie narusza w nieuzasadniony sposób słusznych interesów autora; oraz możliwość, że Umawiające się Państwo może zapewnić, w przypadku nagrań dźwiękowych utworów muzycznych, prawo do godziwego wynagrodzenia),
  • prawo do wykorzystywania utworu jako podstawy utworu audiowizualnego oraz prawo do zwielokrotniania, rozpowszechniania, publicznego odtwarzania lub publicznego udostępniania tego utworu audiowizualnego.

Kiedy jakaś twórczość jest chroniona prawem autorskim, rozumiemy, że autor zastrzega sobie wszelkie prawa. Do każdego użytku, chcemy korzystać z jego własności; będziemy potrzebować wyraźnej zgody właścicieli praw autorskich.

Teraz sami robimy sobie lekcję i chcemy ponownie wykorzystać treści, które znaleźliśmy w książce, na stronie internetowej, na filmie lub w innym miejscu. Co powinniśmy sprawdzić? Jak powinniśmy postępować?

[1] Artykuł o prawach autorskich na Wikipedii: https://en.wikipedia.org/wiki/Copyright

[2] Konwencja berneńska – Minimalne standardy ochrony odnoszą się do utworów i praw podlegających ochronie: https://en.wikipedia.org/wiki/Berne_Convention